Dymitr Aleksandrow, urodzony 24 sierpnia 1909 roku w Piotrkowie Trybunalskim, to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiej medycyny i wojska. Zmarł 22 września 1993 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo.
Był generałem brygady Wojska Polskiego oraz profesorem nauk medycznych, co ukazuje jego wielką rolę w obydwu tych dziedzinach. W 1976 roku został członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, co świadczy o jego znaczącym wkładzie w rozwój nauki.
Wyróżniał się jako współtwórca warszawskiej szkoły kardiologicznej, gdzie jego prace i innowacje miały istotny wpływ na rozwój kardiologii w Polsce. Oprócz tego, pełnił funkcję pierwszego Komendanta Instytutu Kształcenia Podyplomowego Wojskowej Akademii Medycznej w Warszawie, co było ważnym krokiem w edukacji medycznej w Polsce.
W uznaniu jego osiągnięć, w 1978 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa WAM, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie w sferze wojskowej i medycznej.
Życiorys
Urodziny Dymitra Aleksandrowa miały miejsce 24 sierpnia 1909 roku w Piotrkowie Trybunalskim. W edukacji rozpoczął od gimnazjum humanistycznego w Warszawie, gdzie w 1929 roku zdał maturę. Kontynuował swoje nauki na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, który ukończył w 1935 roku, uzyskując dyplom lekarza. Po zakończeniu studiów zrealizował obowiązkową jednoroczną służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Sanitarnych w Warszawie, a w 1936 roku został mianowany podporucznikiem. Następnie, trafił do II Kliniki Chorób Wewnętrznych pod kierunkiem profesora Witolda Orłowskiego, gdzie pełnił funkcję pracownika naukowo-dydaktycznego.
W czasie drugiej wojny światowej, podczas kampanii wrześniowej 1939 roku, pełnił rolę lekarza dywizjonowego w 3. pułku artylerii lekkiej Legionów. Uczestniczył w bitwach pod Odrowążem oraz Włodzimierzem Wołyńskim. Mimo trudnych warunków okupacji niemieckiej, kontynuował pracę w Warszawie w Klinice Chorób Wewnętrznych. W latach 1940-1945 zaangażował się w tajne nauczanie studentów medycyny, przynależąc do tajnego Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Ziem Zachodnich. W trakcie powstania warszawskiego nie szczędził wysiłków, niosąc pomoc lekarską zarówno rannym powstańcom, jak i cywilom.
Po zakończeniu wojny, pozostał w II Klinice, gdzie awansował na stanowiska: starszego asystenta, doktoratu w grudniu 1945 roku, habilitacji w 1950 roku oraz docenta etatowego w 1951 roku. W 1953 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego i objął kierownictwo II Kliniki Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Warszawie, pełniąc tę rolę przez 11 lat, aż do 1964 roku. Przez cztery lata był również prorektorem ds. nauki tej uczelni.
W 1957 roku odbył staż naukowy w Stanach Zjednoczonych. W 1964 roku otrzymał nominację na profesora zwyczajnego oraz powołanie do czynnej służby wojskowej w stopniu pułkownika. Jednocześnie został komendantem Instytutu Medycyny Wewnętrznej Centrum Kształcenia Podyplomowego WAM oraz kierownikiem Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych w 2 Centralnym Szpitalu Klinicznym WAM w Warszawie. Od 1965 roku był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk. Ponadto, był inicjatorem i organizatorem powołania Instytutu Kształcenia Podyplomowego WAM, począwszy od 2 CSK WAM w Warszawie, a w latach 1967-1971 pełnił funkcję pierwszego komendanta IKP WAM.
Jako dowódca, w 1967 roku uzyskał rangę generała brygady, natomiast w 1964 roku objął stanowisko naczelnym internisty WP, a w 1976 roku otrzymał członkostwo rzeczywiste w Polskiej Akademii Nauk. Dymitr Aleksandrow był autorem pierwszego w Polsce podręcznika dotyczącego elektrokardiografii. W 1972 roku zasłużył się, otrzymując nagrodę Ministra Obrony Narodowej I stopnia. 19 maja 1984 roku przeszedł na emeryturę. W 1987 roku stał się członkiem polskiej sekcji ruchu „Emerytowani Generałowie na rzecz Pokoju i Rozbrojenia”.
Jego działalność naukowa koncentrowała się głównie wokół badań nad miażdżycą, chorobą wieńcową oraz ostrymi stanami zagrożenia życia. W dorobku Aleksandrowa znajduje się 124 publikacje, w tym cztery podręczniki dla lekarzy, takie jak wielokrotnie wznawiane przez PZWL „Postępowanie w nagłych przypadkach internistycznych” (1980), „Rozpoznawanie chorób serca” (1981, z Wandą Wysznacką-Aleksandrow) czy „Intensywna terapia internistyczna” (1981).
W toku swojej kariery wypromował pięciu profesorów, 14 doktorów habilitowanych oraz wielu doktorów nauk medycznych. Pod jego kierownictwem w Instytucie Medycyny Wewnętrznej przeszkolono ponad dwustu lekarzy, którzy zdobyli specjalizację I lub II stopnia z chorób wewnętrznych. Był również członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego oraz Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej do Spraw Kadr Naukowych przy Prezesie Rady Ministrów. Ponadto, uczestniczył w Komitecie Nagród Państwowych oraz był rzeczoznawcą Komisji Chorób Układu Krążenia WHO. Otrzymał honorowe członkostwo w towarzystwach kardiologicznych w USA, Francji, Szwecji i w Polsce, gdzie był również współzałożycielem. Senat Wojskowej Akademii Medycznej, w uznaniu jego zasług dla medycyny, nauki oraz uczelni, nadał mu w dniu 1 października 1978 roku tytuł doktora honoris causa.
Dymitr Aleksandrow spoczął na cmentarzu prawosławnym na Woli (kwatera 57-3-22).
Życie prywatne
W życiu osobistym Dymitra Aleksandrowa znaczącą rolę odgrywała jego żona, profesor Wanda Wysznacka-Aleksandrow (1920–2009). Była ona wybitnym specjalistą w dziedzinie kardiologii oraz chorób wewnętrznych.
Wspólnie z mężem Dymitrem, profesor Wysznacka-Aleksandrow była autorką oraz współautorką licznych prac naukowych i akademickich podręczników, które przyczyniły się do rozwoju wiedzy w swojej specjalizacji.
Warto wspomnieć, że w czasach okupacji hitlerowskiej była więziona na Pawiaku, a także w obozie Ravensbrück, gdzie przeszła niezwykle trudne doświadczenia, które kształtowały jej życie i karierę.
Ordery i odznaczenia
Dymitr Aleksandrow, przez swoje życie zawodowe oraz społeczne, otrzymał wiele orderów i odznaczeń, które świadczą o jego zasługach oraz oddaniu dla kraju. Oto lista wyróżnień, które przyznano mu w trakcie jego kariery:
- Order Sztandaru Pracy I klasy (1974),
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1967),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1958),
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”,
- Medal za Warszawę 1939–1945,
- Medal 30-lecia Polski Ludowej,
- Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (13 stycznia 1955),
- Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
- Medal Komisji Edukacji Narodowej,
- Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL” (1984),
- Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Lekarz PRL” (1979),
- Wpis do „Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich” (1973).
Te liczne odznaczenia odzwierciedlają jego zaangażowanie w rozwój oraz obronność kraju, co czyni go postacią znaczącą w historii Polski.
Przypisy
- BRANDYK, Tomasz [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 01.02.2023 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 - Uchwała Rady Państwa z dnia 13.01.1955 r. nr 0/114 - na wniosek Ministra Zdrowia.
- Grób Dymitra Aleksandrowa.
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Dyzman Krasoń | Janusz Sobański | Antoni Ostaszewski (1896–1946) | Jan Skowroński (ortopeda) | Adam Chałupczyński | Witold Chodźko | Władysław Starkiewicz | Teresa Baranowska-George | Maria Śpiewak | Karol Stanisław Szymański | Witold RudowskiOceń: Dymitr Aleksandrow