Janusz Sobański, któremu świat zawdzięcza wiele w dziedzinie medycyny, przyszedł na świat 11 października 1902 roku w Piotrkowie, a opuścił go 30 czerwca 1986 roku w Łodzi.
Był on uznawanym polskim lekarzem i okulistą, a także profesorem nauk medycznych. Jego kariera akademicka obejmowała nauczanie na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego oraz na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Łódzkiego.
Warto również zaznaczyć, że Janusz Sobański pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Łódzkiego, co podkreśla jego znaczącą rolę w polskim środowisku medycznym.
Życiorys
Janusz Sobański był synem Antoniego Tomasza, lekarza magistratu miasta Warszawy, oraz Kazimiery z Wyżnikiewiczów. Urodził się w rodzinie lekarzy, co z pewnością miało wpływ na jego dalszy rozwój zawodowy. Po ukończeniu ośmioklasowego gimnazjum w Piotrkowie w 1918 roku, podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie rozpoczął swoją karierę medyczną.
W czasie studiów, Janusz aktywnie uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, co podkreśla jego oddanie dla ojczyzny. W 1925 roku zdobył dyplom doktora medycyny, co otworzyło mu drzwi do kariery akademickiej. Rozpoczął pracę w Klinice Chorób Oczu, początkowo jako wolontariusz, a następnie awansował na różne stanowiska, aż w końcu został adiunktem. W 1935 roku uzyskał habilitację na Wydziale Lekarskim UW na podstawie pracy, której temat brzmiał: O powstaniu tarcz zastoinowych, opublikowanej w Warszawie w tym samym roku.
Janusz Sobański wziął także udział w kampanii wrześniowej w 1939 roku, jednak po 17 września 1941 roku został wzięty do niewoli przez Niemców, z której uwolnił się po czterech tygodniach pobytu w obozie w Radomiu. Już 15 października tego samego roku wrócił do pracy w klinice, a krótko później objął jej kierownictwo. W okresie II wojny światowej prowadził tajne nauczanie w ramach konspiracyjnego Wydziału Lekarskiego UW.
W trakcie powstania warszawskiego Sobański był lekarzem w szpitalu przy ul. Śliskiej 51, a także w Instytucie Oftalmicznym przy ul. Pierackiego 12. Po 6 września 1944 roku trafił znowu do niewoli, a później do Szpitala Wolskiego. Od 15 września nadal pełnił funkcję kierownika Kliniki Chorób Oczu UW, której siedziba została przeniesiona do Milanówka. W styczniu 1945 roku aresztowane przez Gestapo, jednak po kilku dniach został zwolniony i podjął leczenie w Zakopanem.
W 1945 roku Janusz Sobański objął stanowisko profesora nadzwyczajnego na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Łódzkiego, a w 1948 roku awansował na profesora zwyczajnego. To właśnie on zorganizował Klinikę Chorób Oczu na tej uczelni. Na uniwersytecie w Łodzi pełnił również funkcje prodziekana oraz dziekana wydziału, co potwierdza jego autorytet i uznanie w środowisku akademickim.
Oprócz działalności akademickiej, Janusz Sobański był także aktywny w wielu organizacjach medycznych i towarzystwach. Do jego kluczowych funkcji należy:
- członkostwo w redakcji „Kliniki Ocznej”,
- udział w Komisji Medycyny Teoretycznej PAU,
- specjalizacja krajowa w zakresie okulistyki w latach 1950–1955,
- przewodniczenie specjalistom wojewódzkim w Łodzi,
- zastępstwo przewodniczącego Komisji Okulistyki Min. Zdrowia oraz członkostwo w Radzie Naukowej przy Ministrze Zdrowia,
- aktywny udział w międzynarodowych towarzystwach okulistycznych,
- sekretarz generalny Polskiego Towarzystwa Okulistycznego w latach 1931–1946,
- przewodniczenie Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Okulistycznego oraz wiceprzewodniczenie Zarządu Głównego od 1952 roku,
- członkostwo honorowe w Lubelskim Towarzystwie Lekarskim.
Po przejściu na emeryturę 30 września 1973 roku, Sobański zmarł 30 czerwca 1986 roku w Łodzi. Jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu komunalnym Doły w Łodzi (kwatera XXXIII-1-36).
W życiu osobistym Janusz Sobański był dwukrotnie żonaty. Poślubił Zofię z Saskich w 1925 roku, z którą doczekał się córki Marii, również lekarza, zamieszkałej w Łodzi. Po jej śmierci, jego drugą żoną była Marianna Kłos, laborantka Kliniki Chorób Oczu Akademii Medycznej w Łodzi, która zmarła w 2001 roku.
Ordery i odznaczenia
Janusz Sobański zdobył wiele prestiżowych odznaczeń, które świadczą o jego wkładzie w rozwój kraju oraz jego działalności na rzecz społeczności. Poniżej przedstawiamy szczegółową listę uzyskanych nagród i odznaczeń:
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (przyznany 11 lipca 1948),
- Złoty Krzyż Zasługi (otrzymany 7 sierpnia 1939),
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (przyznany 25 stycznia 1955),
- Honorowa Odznaka i Nagroda Naukowa miasta Łodzi (otrzymane w 1965 roku).
Przypisy
- Cmentarz komunalny Doły w Łodzi - wyszukiwarka [online], cmentarzekomunalne.lodz.systkom.pl [dostęp 14.12.2021 r.]
- Laureaci Nagrody Miasta Łodzi [online], Urząd Miasta Łodzi [dostęp 14.12.2021 r.] (pol.).
- a b c d e f g Józef Szanajca: Janusz Sobański 11.10.1902 r. – 30.06.1986 r. lekarz, okulista, profesor Akademii Medycznej w Łodzi. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 31.05.2019 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 - Uchwała Rady Państwa z dnia 25.01.1955 r. nr 0/233 - na wniosek Ministra Zdrowia.
- M.P. z 1948 r. nr 67, poz. 491 „za zasługi na polu pracy zawodowej i społecznej”.
- M.P. z 1939 r. nr 185, poz. 458 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 1209.
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Antoni Ostaszewski (1896–1946) | Jan Skowroński (ortopeda) | Adam Chałupczyński | Witold Chodźko | Władysław Starkiewicz | Teresa Baranowska-George | Maria Śpiewak | Karol Stanisław Szymański | Witold Rudowski | Dymitr Aleksandrow | Dyzman KrasońOceń: Janusz Sobański