Kościół św. Franciszka Ksawerego w Piotrkowie Trybunalskim

---

Historia

Jezuici przybyli do Piotrkowa w 1677 roku, a ich pierwszy obiekt był jedynie drewnianą kaplicą. Budowa nowego kościoła rozpoczęła się z opóźnieniem, ponieważ kamień węgielny poświęcono dopiero w 1695 roku. Pomimo trudności, same prace budowlane miały swój początek w 1701 roku, a świątynia została ukończona i konsekrowana w 1727 roku.

W 1731 roku kościół doznał poważnego uszkodzenia w wyniku pożaru, jednak już w 1734 roku odbyła się jego ponowna konsekracja. W 1773 roku nastąpiła kasacja zakonu jezuickiego, co doprowadziło do opuszczenia świątyni przez członków zakonu. W 1788 roku administrację kościoła przejęli pijarzy, którzy przenieśli się tutaj z zespołu klasztornego przy ul. Rwańskiej, który został zniszczony podczas pożaru w 1786 roku.

W 1864 roku pijarzy zostali skasowani, a tym samym usunięto ich ze świątyni. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w latach 1918–1927 znów zarządzali nią jezuici. Po tym okresie do 1945 roku kościołem opiekowali się księża diecezjalni. Ostatecznie w 1945 roku jezuici powrócili do pełnienia funkcji w tej historycznej świątyni.

Architektura

Kościół św. Franciszka Ksawerego w Piotrkowie Trybunalskim to szczególna perła architektoniczna, odznaczająca się bogactwem artystycznym i historycznym. Ta imponująca świątynia łączy w sobie elementy baroku i rokoka, zarówno w strukturze architektonicznej, jak i w detalach artystycznych, takich jak rzeźby oraz malarstwo. Oryginalny projekt budowli stworzył utalentowany architekt J. I. Delamars.

Kościół ma jednonawową formę, zakończoną półkolistym prezbiterium, a we wnętrzu można znaleźć trzy pary kaplic, które łączą się z nawą główną poprzez otwarte arkady. Charakterystyczne sklepienie nawy głównej jest kolebkowe z lunetami, natomiast kaplice posiadają sklepienia krzyżowe. Bryła tego obiektu architektonicznego kompozycyjnie zamyka ulicę Konarskiego, która prowadzi od Rynku Trybunalskiego.

Wnętrze kościoła emanuje bogactwem zdobień, które przyciągają wzrok. Szczególne uznanie należy się barokowej polichromii, którą wykonali Andrzej Ahoorn oraz Jan Rayner, a także złoconym ołtarzom. Wyposażenie wnętrza jest dziełem znakomitych snycerzy i rzeźbiarzy jezuickich, w tym Ignacego Bartscha ze Śląska, Ferdynanda Kiltza, Wolfganga Wimmera oraz Mateusza Makowskiego. W 1796 roku przeniesiono do kościoła barokową ambonę z poprzedniego kościoła pijarów, który został przekształcony na kościół ewangelicki.

W wspaniałym ołtarzu głównym kościoła znajduje się obraz Matki Bożej Trybunalskiej, która od 1829 roku jest patronką polskich parlamentarzystów. Ołtarze boczne są poświęcone postaciom świętych, w tym św. Iwonie, św. Ignacemu Loyoli, św. Stanisławowi Kostce, Matce Boskiej Łaskawie, Sercu Jezusowemu oraz św. Barbarze.

---

Oceń: Kościół św. Franciszka Ksawerego w Piotrkowie Trybunalskim

---