Anna Rudzińska, urodzona jako Wojciechowska 27 października 1919 roku w Piotrkowie Trybunalskim, to postać wybitna w polskiej socjologii. Zmarła 11 lutego 1992 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie znaczący dorobek naukowy oraz społeczną działalność.
Była nie tylko doświadczoną socjolożką, ale także aktywną uczestniczką życia społecznego. Pełniła funkcję sekretarz w Klubie Krzywego Koła, co przyczyniło się do jej zaangażowania w dyskusję na temat kultury i polityki w Polsce.
W latach 60. jej działalność przyniosła jej konsekwencje – została uwięziona z powodu swoich kontaktów z Jerzym Giedroyciem, co świadczy o wpływie jej pracy na ówczesny kontekst polityczny i kulturalny.
Życiorys
Anna Rudzińska, znana z bogatego życiorysu, swoje dzieciństwo spędziła we Lwowie, gdzie mieszkała w latach 1921–1926 oraz 1932–1937, a także w Borysławiu w latach 1926–1932. Po ukończeniu Gimnazjum im. Królowej Jadwigi we Lwowie w 1937, podjęła studia socjologiczne na Uniwersytecie Paryskim od 1937 do 1939. Po powrocie do Lwowa przebywała tam do 1940, a następnie przez rok w Warszawie i kolejne lata w Wilnie i Niemenczynie. W 1943 roku wróciła do Warszawy, gdzie aktywnie wzięła udział w walkach podczas powstania warszawskiego jako łączniczka w Armii Krajowej, należąc do Zgrupowania Pułku Baszta.
Po klęsce powstania znalazła się wśród cywilnej ludności opuszczającej Warszawę. W latach 1945-1947 mieszkała w Łodzi, po czym osiedliła się ponownie w stolicy. W 1949 roku rozpoczęła naukę w Studium Nauk Społecznych na Uniwersytecie Warszawskim. Niestety, po półtora roku nauki została usunięta z powodu „niewłaściwego pochodzenia”, lecz udało jej się wrócić na uczelnię i ukończyć studia w 1952 roku. W latach 1956-1962 pracowała jako bibliotekarka w Bibliotece Wydziału Filozoficznego UW oraz równocześnie w sekretariacie Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. W 1958 roku, jako członek Klubu Krzywego Koła, pełniła funkcję sekretarza.
W miesiącu listopadzie 1959 roku wyjechała do Francji na stypendium, gdzie poznała Jerzego Giedroycia. Ich relacja utrzymywała się także po jej powrocie do Polski w lipcu 1960. Informowała go m.in. o wydarzeniach w warszawskim środowisku kulturalnym, podjęła się również zadania znalezienia tłumacza książki Feliksa Grossa zatytułowanej The Seizure of Political Power. Władze komunistyczne uznały publikację za niebezpieczną, co stało się formalnym powodem jej aresztowania w dniu 4 września 1961. Po skazaniu na rok więzienia, wyszła na wolność 15 czerwca 1962, wracając do pracy w Polskim Towarzystwie Socjologicznym.
W 1964 roku obroniła pracę magisterską pt. Dynamika społeczna małych grup, napisaną pod kierunkiem Stefana Nowaka. Po odejściu z Polskiego Towarzystwa Socjologicznego w 1966 roku, do 1973 pracowała w Ośrodku Badań Opinii Publicznej, a następnie aż do 1976 roku w redakcji pisma Praca i Zabezpieczenie Społeczne. Pomimo przejścia na wcześniejszą emeryturę w 1977, przez następne lata pozostała aktywna zawodowo jako sekretarka swojego promotora, Stefana Nowaka, w Zakładzie Metod Socjologicznych Instytutu Socjologii UW.
Wspierała m.in. Komitet Obrony Robotników, Komitet Samoobrony Społecznej „KOR” oraz Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, gdzie pełniła rolę redaktorki i przepisywała różnorodne teksty. Po 1989 roku współpracowała z Biurem Interwencji Kancelarii Senatu. Po jej śmierci została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Jej wspomnienia, zatytułowane O moją Polskę. Pamiętniki 1939–1991, zostały opublikowane w 2003 roku, z wyboru i opracowania jej córki Teresy Bochwic. Była córką Bronisława Wojciechowskiego oraz siostrą Bronisława (ur. 1924) i żoną Witolda Rudzińskiego od 1941 roku aż do rozwodu w 1958 roku.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Mieczysław Kacperczyk | Kazimierz Stronczyński | Wojciech Politowski | Anna Jerzmańska | Ryszard Szretter | Leszek Jankiewicz | Józef Czekalski | Jan Kodrębski | Władysław Wieczorek | Stefan Kacperski | Włodzimierz Gorjaczkowski | Andrzej Tomaszewicz (historyk) | Janina Tworek-Pierzgalska | Felicjan Kępiński | Leon Dziubecki | Kazimierz Głowacki (historyk sztuki) | Jan Jerzy Karpiński | Maria Żmigrodzka | Teodor Vieweger | Jerzy Stanisław KmiecińskiOceń: Anna Rudzińska