Kazimierz Stronczyński

---

Życiorys

Kazimierz Stronczyński był wybitną postacią w historii Polski, a jego życie i osiągnięcia odzwierciedlają wielorakie talenty i zaangażowanie w rozwój kultury oraz nauki. Ukończył edukację w Kolegium Pijarskim w Piotrkowie, a następnie kontynuował naukę na Uniwersytecie Warszawskim. Jego aktywność polityczna zaowocowała uczestnictwem w powstaniu listopadowym, co tylko potwierdza jego patriotyzm i zaangażowanie w sprawy kraju.

Po zakończeniu edukacji, Stronczyński podjął pracę jako nauczyciel w szkole wojewódzkiej w Warszawie. Następnie został urzędnikiem Banku Polskiego, a od 1836 roku pełnił funkcję sekretarza Heroldii Królestwa Polskiego. W 1842 roku uzyskał awans na referendarza stanu, co otworzyło przed nim nowe możliwości w administracji państwowej.

W latach 1844–1855 przewodził komisji rządowej, której celem było inwentaryzowanie dziedzictwa narodowego, szczególnie zabytków, w Królestwie Polskim. Zadania tej komisji realizowano poprzez praktyczne badania terenowe, które były częścią Delegacji do opisywania zabytków starożytności w Królestwie Polskim. Działania te zaowocowały powstaniem dzieła „Opisy i widoki zabytków w Królestwie Polskim”, znanego także jako Albumy Stronczyńskiego, które zawiera pięć tomów tekstu podzielonych na gubernie oraz powiaty, i łącznie siedem albumów ilustrowanych 417 akwarelami i gwaszami autorstwa różnych rysowników, w tym Adama Lerue. Te dzieła stanowią nieocenione źródło wiedzy o historii polskiej architektury i zabytków.

Od 1861 roku pełnił rolę dyrektora w komisji wyznań i oświaty, a równocześnie był referendarzem w Radzie Stanu Królestwa Polskiego, aż do jej rozwiązania w 1867 roku. W 1862 roku objął stanowisko dyrektora kancelarii Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych. W 1864 roku został także członkiem Senatu, wspierając polityczne poczynania Aleksandra Wielkopolskiego oraz dążenie do współpracy z Rosją, co miało na celu uzyskanie większej autonomii dla Królestwa Polskiego.

Oprócz działalności urzędniczej, Stronczyński prowadził badania nad polskimi starożytnościami, stając się pionierem kilku pomocniczych dziedzin nauki w Polsce. Jego wkład w rozwój polskiej kultury i historii jest trudny do przecenienia.

Na zakończenie, warto wspomnieć, że Kazimierz Stronczyński odnalazł swój ostatni spoczynek na Starym Cmentarzu Rzymskokatolickim w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie jego grób znajduje się w kwaterze 47, grób nr 127.

Działalność wydawnicza

Kazimierz Stronczyński, będący na emeryturze, spędzał czas w swoim majątku zlokalizowanym na terenie ziemi sieradzkiej. To właśnie tam poświęcił się swoim pasjom wydawniczym, obejmującym znaczące prace w różnych dziedzinach nauki.

W ramach paleografii, istotnego obszaru jego twórczości, opublikował dzieło zatytułowane „Wzory pism dawnych w przerysach wystawione, i objaśnione drukowanem ich wyczytaniem.” Pierwsza część tej pracy, obejmująca pisma dyplomatów z okresu od 1228 do 1536 roku, została wydana w Warszawie w 1839 roku. Jest to znakomite źródło dostępne również online.

W zakresie sfragistyki Stronczyński zasłynął między innymi dzięki publikacji „Pobieżny przegląd pieczęci Piastów polskich oraz uzupełnienia do przeglądu pieczęci Piastów polskich” wydanej w dwóch częściach w latach 1881 i 1882 w Warszawie. Uzupełnieniem jego wkładu w tę dziedzinę jest dzieło „Pomniki książęce Piastów, lenników dawnej Polski w pieczęciach, budowlach, grobowcach i innych starożytnościach”, opublikowane w Piotrkowie w 1888 roku.

Kazimierz Stronczyński wniósł również ogromny wkład w rozwój średniowiecznej numizmatyki polskiej, poprzez wydanie fundamentalnych dzieł w tej dziedzinie. Jego praca „Pieniądze Piastów od czasów najdawniejszych do roku 1300: rozbiorem źródeł współczesnych i wykopalisk, oraz porównaniem typów menniczych objaśnione” została opublikowana w Warszawie w 1847 roku.

• dawne monety polskie dynastyi Piastów i Jagiellonów,
• cz.1: Monety pierwszych czterech wieków rozbiorem wykopalisk objaśnione. Piotrków, 1883,
• cz.2: Monety pierwszych czterech wieków w porządek chronologiczny ułożone i opisane, Piotrków, 1884,
• cz.3: Monety XIV, XV i XVI wieku uporządkowane i objaśnione, Piotrków, 1885.

Dzięki tym publikacjom, Kazimierz Stronczyński pozostaje jedną z centralnych postaci w badaniach nad polską historią średniowieczną i kulturą materialną tego okresu.

Literatura

Kazimierz Stronczyński był nie tylko wybitnym numizmatykiem, ale także uznawanym sfragistyk oraz inwentaryzatorem zabytków. Jego zaangażowanie w badania nad monetami i pieczęciami przyczyniło się do znacznego wzbogacenia wiedzy w tych dziedzinach. Warto zwrócić uwagę na jego wkład w literaturę naukową.

W 1983 roku odbyła się sesja naukowa poświęcona jego tematowi, która miała miejsce w Piotrkowie Trybunalskim. Z tej okazji opublikowano materiały, które wydano w Łodzi w 1986 roku. Publikacje te stanowią cenny zbiór informacji i analiz dotyczących jego pracy oraz badań nad zabytkami.

---

Oceń: Kazimierz Stronczyński

---