Felicjan Eugeniusz Piotr Kępiński, który przyszedł na świat 29 kwietnia 1885 roku w Piotrkowie Trybunalskim, to postać zasłużona w dziedzinie astronomii oraz geodezji. Jego wkład w te nauki był nieoceniony.
Ostatecznie, zmarł 8 kwietnia 1966 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie ślad w historii polskiej nauki.
Życiorys
Felicjan Kępiński, wybitny astronom, rozpoczął swoją edukację w 1903 roku, kiedy to ukończył rządowe gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim z medalem za osiągnięcia. Ta placówka kształcenia to obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego. Po ukończeniu szkoły średniej, w latach 1903–1905 kontynuował naukę na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie zaangażował się w strajk młodzieży akademickiej w 1905 roku. W związku z bojkotu rosyjskich uczelni, rozpoczął studia za granicą, podchodząc najpierw do filozofii na uniwersytecie w Lipsku (1905–1906), a następnie zgłębiając matematykę i astronomię w Getyndze (1906–1909) oraz Berlinie (1909–1912).
W marcu 1913 roku uzyskał doktorat z filozofii za pracę poświęconą mechanice nieba. W okresie I wojny światowej Kępiński był związany z obserwatorium astronomicznym Berlin-Babelsberg. Po zakończeniu wojny, w 1918 roku, osiedlił się w Warszawie, obejmując stanowisko adiunkta w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie pracował aż do 1927 roku. W latach 1922–1923 pełnił obowiązki dyrektora tej placówki. W 1925 roku habilitował się na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie.
W 1927 roku Kępiński został profesorem nadzwyczajnym astronomii praktycznej na Wydziale Geodezyjnym Politechniki Warszawskiej, a w 1937 roku mianowano go profesorem zwyczajnym na Wydziale Inżynierii tej uczelni. Był także inicjatorem powstania obserwatorium astronomicznego należącego do Politechniki, którym kierował przez trzy dekady, od 1925 do 1955 roku. Niestety, w czasie powstania warszawskiego doznał poważnych obrażeń, w wyniku których stracił oko.
Dwa lata po zakończeniu I wojny światowej, Kępiński rozpoczął wydawanie „Rocznika Astronomicznego”, którego redaktorem naczelnym był przez wiele lat. Jako jeden z założycieli Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, pełnił jego prezesurę w latach 1921–1922. W okresie od 1922 do 1925 roku był również redaktorem czasopisma „Urania”, wydawanego przez to towarzystwo.
Astronom prowadził intensywne badania dotyczące ruchu komety 22P/Kopffa, na podstawie których publikował prace dotyczące mechaniki nieba. Jego zainteresowania obejmowały także astronomię geodezyjną – opracował nowatorską metodę wyznaczania współrzędnych geograficznych i azymutu. W 1933 roku, w ramach międzynarodowej kampanii, wyznaczył współrzędne Obserwatorium Astronomicznego UW.
W 1913 roku wziął ślub z Krystyną Giustiniani, z którą zbudował rodzinę, mając córkę Irę Koźniewską i syna Stefana. Po zakończeniu swojej kariery naukowej przeszedł na emeryturę w 1960 roku. Felicjan Kępiński znalazł swoje miejsce wiecznego spoczynku na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 281-III-22).
W 1979 roku Międzynarodowa Unia Astronomiczna uhonorowała go, nadając imię Felicjana Kępińskiego kraterowi Kępiński na Księżycu.
Przypisy
- JarosławJ. Włodarczyk, Astronomia, [w:] Andrzej KajetanA.K. Wróblewski (red.), Nauki ścisłe i przyrodnicze na Uniwersytecie Warszawskim, 29.06.2023 r.
- MarekM. Ciara, Materiały Felicjana Kępińskiego (1885-1966) [online] [dostęp 23.02.2023 r.]
- MarekM. Muciek, MaciejM. Mikołajewski, Redaktorzy stulecia, „Urania – Postępy Astronomii”, XCIII (6), 2022 r.
- TadeuszT. Grzesło, JanJ. Rolewicz, 50 lat społecznego-miłośniczego ruchu astronomicznego w Polsce, 18.06.2023 r.
- AndrzejA. Woszczyk, Astronomem być...: świadectwa życia i pracy astronomów polskich, Toruń: Dom Organizatora, 2007 r.
- prof. dr hab. Felicjan Eugeniusz Piotr Kępiński. Historia Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii. [dostęp 04.07.2019 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: FELICJAN KĘPIŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 08.11.2019 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Janina Tworek-Pierzgalska | Andrzej Tomaszewicz (historyk) | Włodzimierz Gorjaczkowski | Anna Rudzińska | Mieczysław Kacperczyk | Kazimierz Stronczyński | Wojciech Politowski | Anna Jerzmańska | Ryszard Szretter | Leszek Jankiewicz | Leon Dziubecki | Kazimierz Głowacki (historyk sztuki) | Jan Jerzy Karpiński | Maria Żmigrodzka | Teodor Vieweger | Jerzy Stanisław Kmieciński | Jakub Kaczka | Antonina Kłoskowska | Franciszek Biernacki | Jerzy StodółkiewiczOceń: Felicjan Kępiński