Maria Żmigrodzka, urodzona 4 listopada 1922 roku w Piotrkowie Trybunalskim, to wybitna polska postać w dziedzinie nauk humanistycznych. Jako historyk i krytyk literatury, zdobyła uznanie w sferze badań nad historią literatury polskiej.
W ciągu swojego życia, które zakończyło się 21 lutego 2000 roku w Warszawie, Żmigrodzka odegrała kluczową rolę w analizowaniu i interpretacji literackich zjawisk, co zaowocowało jej tytulem profesora doktora habilitowanego. Jej prace pozostają znaczącym wkładem w polską kulturę literacką.
Życiorys
W czasie II wojny światowej, podczas niemieckiej okupacji, Maria Żmigrodzka angażowała się w działania Armii Krajowej, a także kontynuowała edukację na tajnych kompletach. Po zakończeniu wojny, w 1946 roku, uzyskała wykształcenie wyższe, kończąc studia na Uniwersytecie Łódzkim.
W latach 1947–1953 pełniła rolę jednego z redaktorów tygodnika „Wieś”, gdzie odpowiadała za dział krytyki literackiej. Z kolei od 1948 roku związała się z Polską Akademią Nauk (PAN), gdzie pracowała do 1964 roku, kiedy to zdobyła tytuł profesora. W roku 1957 objęła stanowisko docenta.
Żmigrodzka była aktywna w życiu politycznym, będąc członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) od 1949 do 1981 roku. W ramach swych obowiązków pełniła funkcję I sekretarza POP PZPR w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. W 1985 roku, jako promotorka, miała istotny wkład w rozwój kariery naukowej Jana Tomkowskiego, który później został profesorem.
W swej twórczości krytycznej koncentrowała się głównie na analizie epoki pozytywizmu oraz polskiego romantyzmu. Była również członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i współpracowała z wybitną badaczką, prof. Marią Janion. Maria Żmigrodzka zmarła i została pochowana na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze 277-4-22/23.
Książki
Oto zbiór kluczowych dzieł autorstwa Marii Żmigrodzkiej, które pokazują jej wkład w polską literaturę oraz krytykę literacką.
- 1951 – Eliza Orzeszkowa,
- 1952 – Seweryn Goszczyński,
- 1955 – Podstawowe cechy Mickiewiczowskiej ballady,
- 1955 – Pisma (m.in. Estetyka Edwarda Dembowskiego, redakcja),
- 1957 – Edward Dembowski i polska krytyka romantyczna,
- 1959 – Z zagadnień prozy narracyjnej Juliusza Słowackiego,
- 1965 – Orzeszkowa: młodość pozytywizmu,
- 1971 – Problemy polskiego romantyzmu (redakcja),
- 1973 – Studia romantyczne: prace poświęcone VII międzynarodowemu kongresowi slawistycznemu (redakcja),
- 1974 – Problemy polskiego romantyzmu (redakcja),
- 1978 – Romantyzm i historia (wraz z Marią Janion).
Wszystkie wymienione prace odzwierciedlają bogaty dorobek autorki w dziedzinie krytyki literackiej oraz jej zaangażowanie w promowanie polskiej literatury.
Przypisy
- Zmarł Jan Tomkowski [online], instytutksiazki.pl, 16.07.2024 r. [dostęp 24.07.2024 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: Żmigrodzcy i Gałeccy, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 26.06.2020 r.]
- Spętana akademia, Polska Akademia Nauk w dokumentach władz PRL. Materiały partyjne 1950–1986, t. II, wybór, wstęp i opracowanie Patryk Pleskot, Tadeusz Paweł Rutkowski, Warszawa 2012, s. 713.
- Żmigrodzka, Maria. katalogi.bn.org.pl. [dostęp 28.01.2018 r.]
- Romantyzm i historia. katalogi.bn.org.pl. [dostęp 28.01.2018 r.]
- a b c Prof. dr hab. Maria Żmigrodzka, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 28.01.2018 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jan Jerzy Karpiński | Kazimierz Głowacki (historyk sztuki) | Leon Dziubecki | Felicjan Kępiński | Janina Tworek-Pierzgalska | Andrzej Tomaszewicz (historyk) | Włodzimierz Gorjaczkowski | Anna Rudzińska | Mieczysław Kacperczyk | Kazimierz Stronczyński | Teodor Vieweger | Jerzy Stanisław Kmieciński | Jakub Kaczka | Antonina Kłoskowska | Franciszek Biernacki | Jerzy Stodółkiewicz | Marian Radziszewski | Zofia Degen-Ślósarska | Franciszek Maciejowski | Marek GogolewskiOceń: Maria Żmigrodzka