Jakub Kaczka

---

Życiorys

Jakub Kaczka to postać, która kształtowała swoje życie w różnych środowiskach edukacyjnych. Uczył się w chederze w Piotrkowie Trybunalskim oraz u prywatnych nauczycieli, a następnie kontynuował swoją edukację w łęczyckim jeszybocie. Tam, w tym atmosferze oświecenia, nawiązał kontakty ze środowiskiem maskilów, czyli żydowskich intelektualistów, którzy dążyli do reformy tradycyjnej kultury.

Po powrocie do rodzinnego Piotrkowa, poślubił dziewczynę z wadą słuchu. Niezbyt jednak fortunnie zakończyła się prośba o wsparcie finansowe ze strony rodziców żony, którzy nie spełnili swojej obietnicy odnośnie do dalszego utrzymania nowożeńców.

Wraz z małżonką, a także z trzema synami i genetycznie upośledzoną córką, Jakub Kaczka przeniósł się do Łodzi. Osiedlił się w obszarze Starego Miasta, w dzielnicy zamieszkanej przez ubogich Żydów, przy ulicy Drewnowskiej. Tam otworzył nowoczesny jak na tamte czasy cheder, który był miejscem, w którym oprócz tradycyjnych przedmiotów religijnych, uczono również czytania i pisania w języku polskim oraz rosyjskim.

Gdy rodzice jego uczniów zaprzestali płacenia za naukę, Jakub zmuszony był zamknąć szkołę i podjąć pracę jako prywatny nauczyciel dziewcząt w zamożniejszych żydowskich domach w Łodzi. Dodatkowo dorabiał jako swat i pomagał kobietom pisząc listy do ich synów lub mężów, którzy przebywali za granicą lub służyli w rosyjskim wojsku.

W trakcie swojej kariery rozpoczął także działalność literacką. Tworzył piosenki oraz skecze, które były wykonywane podczas weselnych uroczystości przez wesołków, nazywanych badchonim. W 1870 roku wydał samodzielnie książkę pt. Masse be gimel Achim, czyli „Opowieść o trzech braciach”, która spotkała się z pozytywnymi recenzjami krytyków literackich w takich pismach jak „Hamagid” i „Hamelic”. To zainspirowało go do pisania kolejnych utworów literackich.

Wiele emocji i zainteresowań wzbudziła jego powieść o tytule Symche Płachte der welt szwindler („Symche Płachte światowy szuler”), w której Jakub wystąpił przeciwko fałszywym cudotwórcom chasydzkim. Sukces tej książki umożliwił mu stworzenie kontynuacji, która ukazała się w 1882 roku pod tytułem Der gliklecher nar, der chawer fun Symche Płachte („Szczęśliwy głupiec, przyjaciel Symchego Płachty”). W kolejnych latach opublikował inne swoje prace, w tym Mikdasz mełech („Królewska świątynia”) oraz Szabes kojdesz in Gan-Eden („Sobota w raju”), a także zbiór satyrycznych wierszy Bachdonisze łider („Pieśni wesołków”).

Jakub Kaczka odszedł z tego świata, a jego ostatnim miejscem spoczynku był stary cmentarz żydowski w Łodzi, położony przy ulicy Wesołej.

---

Oceń: Jakub Kaczka

---