Stanisław Gliwicz

---

Życiorys

Stanisław Gliwicz przyszedł na świat w Piotrkowie, który w tamtych czasach był stolicą guberni piotrkowskiej. Pochodził z rodziny Hieronima, urodzonego w 1850 roku, który był urzędnikiem kolejowym i był odznaczony Medalem Niepodległości, oraz Kazimiery z Egierskich. Miał dwóch braci: Franciszka, znanego jako Korski, oraz Ignacego, który także nosił pseudonim Ignacy Korski.

Już w młodych latach dołączył do tajnych drużyn harcerskich, które powstawały w Piotrkowie Trybunalskim. W 1914 roku, będąc uczniem 6 klasy gimnazjum, zaciągnął się do Legionów Polskich. Jego służba trwała od października 1914 roku do października 1916 roku. Początkowo był w 5 pułku piechoty, a następnie przeszedł do 6 pułku, gdzie ukończył szkołę podoficerską. Od października 1916 roku przynależał do 3 pułku piechoty, pełniąc obowiązki podoficera i szefa kompanii. Ukończył również kurs wyszkoleniowy w Zegrzu oraz kurs oficerski w Polskiej Sile Zbrojnej w 1918 roku.

W listopadzie 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. W czerwcu 1919 zdobył pierwszy stopień oficerski, podporucznika, przydzielony do 3 pułku artylerii polowej Legionów. Początkowo dowodził plutonem, a później baterią. W 1922 roku awansował do stopnia porucznika, a z początkiem lipca tego samego roku został kapitanem. Po ukończeniu Oficerskiego Kursu Artylerii w 1921 roku, w latach 1923–1925 służył w 9 pułku artylerii polowej w Białej Podlaskiej.

20 lipca 1925 roku przeniesiono go do 1 pułku szwoleżerów w celu zapoznania się z organizacją i regulaminami kawalerii, a od 1 listopada tego roku aż do 1927 roku był słuchaczem Kursu Normalnego w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Po ukończeniu kursu w dniu 28 października 1927 roku, uzyskał dyplom naukowy oficera Sztabu Generalnego i został przydzielony do Oddziału III Sztabu Generalnego (który później przemianowano na Sztab Główny).

W lipcu 1929 roku został przeniesiony do Inspektoratu Armii w Warszawie na stanowisko referenta, a następnie do inspektoratu armii w Wilnie, gdzie dowodził gen. dyw. Edward Śmigły-Rydz. W 1931 roku awansował na majora, a w kwietniu 1932 roku dołączył do Szkoły Strzelania Artylerii w Toruniu. Przeniesiony do 5 pułku artylerii lekkiej we Lwowie, zajął stanowisko dowódcy dywizjonu.

Od października 1934 roku do września 1939 roku pełnił rolę wykładowcy w Wyższej Szkole Wojennej, przyczyniając się do kształcenia kadry oficerów Armii II Rzeczypospolitej. Na stopień podpułkownika awansował w marcu 1938 roku. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku był drugim oficerem sztabu Naczelnego Dowództwa Artylerii. Po krótkim internowaniu w Rumunii, 7 listopada 1939 roku meldował się w Paryżu, gdzie organizowano Armię Polską we Francji.

Od listopada 1939 roku do kwietnia 1940 roku kierował kursem artylerii w Centrum Wyszkolenia Armii Polskiej we Francji. W późniejszym czasie z płk. Stanisławem Kopańskim organizował Samodzielną Brygadę Strzelców Karpackich, zostając dowódcą Karpackiego pułku artylerii. W tej roli uczestniczył w bitwie o Tobruk oraz walkach na Pustyni Libijskiej. Do końca października 1942 roku służył w brygadzie, a do lipca 1943 roku pełnił rolę dowódcy 9 pułku artylerii lekkiej.

3 maja 1943 roku awansował do stopnia pułkownika, a w kolejnych miesiącach był słuchaczem Kursu Wyższych Dowódców Polskich Sił Zbrojnych. Zajął później stanowisko szefa Wydziału Artylerii w Inspektoracie Wyszkolenia Wojska PSZ, a następnie został szefem samodzielnego wydziału artylerii w Naczelnym Dowództwie PSZ. 8 września 1944 roku otrzymał przeniesienie na staż do dowództwa artylerii 3 Dywizji Strzelców Karpackich, a następnie do Grupy Artylerii 2 Korpusu Polskiego we Włoszech.

Po wojnie, we wrześniu 1946 roku, powrócił do Polski i podjął pracę w cywilu, m.in. w Dyrekcji Naczelnej PKS oraz w Zakładzie Transportu Miejskiego. W latach 1950–1957 był pracownikiem Centralnego Zarządu Przemysłu Piekarniczego. 28 stycznia 1957 roku, na rozkaz ministra obrony narodowej gen. Mariana Spychalskiego, został z powrotem przyjęty do ludowego Wojska Polskiego. Pracował w Zarządzie Wojskowo-Historycznym Sztabu Generalnego WP, gdzie pełnił funkcję redaktora Wojskowego Przeglądu Historycznego.

W marcu 1959 roku objął stanowisko redaktora naukowego w Zakładzie III WIH, zajmującym się historią Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Po osiągnięciu wieku emerytalnego, 25 listopada 1960 roku przeszedł w stan spoczynku. Jego prace dotyczyły obrony Tobruku, walk na Pustyni Libijskiej oraz kampanii włoskiej.

Stanisław Gliwicz zmarł 15 marca 1969 roku w Warszawie i spoczął na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B 20, rząd 8, grób 18). W życiu prywatnym był żonaty z Janiną z Dembickich, z którą miał syna Andrzeja Janusza (1937–2020).

Ordery i odznaczenia

Stanisław Gliwicz, znany ze swojego zaangażowania w sprawy ojczyzny, został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które świadczą o jego bohaterskich czynach oraz służbie dla Polski. Poniżej przedstawiamy listę przyznanych medali i odznaczeń:

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – 28 lutego 1921,
• Krzyż Niepodległości – 13 kwietnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
• Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918–1921”,
• Krzyż Walecznych dwukrotnie „za czyny męstwa i odwagi wykazane w wojnie rozpoczętej 1 września 1939 roku”,
• Złoty Krzyż Zasługi – 18 marca 1932 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”,
• Złoty Medal za Długoletnią Służbę,
• Srebrny Medal za Długoletnią Służbę,
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” – 1967,
• Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych – 12 maja 1936,
• Order Wybitnej Służby (Wielka Brytania),
• Medal Obrony (Wielka Brytania),
• Gwiazda Afryki (Wielka Brytania),
• Gwiazda Italii (Wielka Brytania),
• Order Korony Rumunii (Rumunia),
• Kawaler Orderu Gwiazdy Rumunii – 1929,
• Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1939 – 12 września 1942.

Te wyróżnienia są efektem jego oddania i odwagi, które towarzyszyły mu podczas trudnych lat historii Polski. Odznaczenia te nie tylko odzwierciedlają jego osiągnięcia, ale także są symbolem jego zaangażowania w walkę o wolność i niezawisłość kraju.

---

Oceń: Stanisław Gliwicz

---