Stefan Jażdżyński, urodzony 25 marca 1886 roku w Piotrkowie Trybunalskim, to postać niezapomniana w historii Wojska Polskiego. Zmarł 21 września 1938 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie znaczące osiągnięcia wojskowe.
Jako pułkownik piechoty, Jażdżyński był kawalerem Orderu Virtuti Militari, co potwierdza jego odwagę oraz oddanie służbie wojskowej. Jego życie i kariera są świadectwem heroicznych postaw, które charakteryzowały żołnierzy w trudnych czasach, którym przyszło im stawić czoła.
Życiorys
Stefan Jażdżyński w 1897 roku rozpoczął swoją edukację w Szkole Handlowej w Łodzi, gdzie uczył się przez kilka lat, aż do 1904 roku. W 1905 roku jego życie przybrało dramatyczny obrót, gdy został aresztowany z powodu swojej działalności rewolucyjnej oraz zesłany do Czelabińska. Jednak nie poddał się i po skutecznej ucieczce trafił do Chrzanowa, a następnie znalazł schronienie w Sierszy, gdzie zyskał zatrudnienie jako magazynier w kopalni.
W 1909 roku rozpoczął aktywną działalność w lokalnym oddziale „Sokoła” w Chrzanowie, gdzie zajął stanowisko zastępcy naczelnika. W ciągu następnych lat ukończył zarówno kursy podoficerskie, jak i szkołę oficerską, co miało miejsce w 1914 roku. W tym samym roku, 14 sierpnia, objął dowództwo plutonu w 7. Stałej Drużynie Sokoła. Na początku września został przeniesiony do Krakowa, gdzie przydzielono go do 2 pułku piechoty, a jego dowództwo obejmowało 1. pluton 8. kompanii.
Już od 2 października 1914 roku Jażdżyński walczył na froncie karpackim. Niestety, w styczniu 1915 roku poważnie zachorował i musiał leczyć się w Szpitalu Rezerwowym nr 1 w Wiedniu. 1 kwietnia tego samego roku otrzymał przydział do IV baonu 2 pp LP, który stanowił początki 4 pułku piechoty LP. Wraz z tą jednostką wyruszył 15 lipca 1915 roku z Piotrkowa na front, dowodząc 1. plutonem 9. kompanii, a 1 listopada 1915 roku przejął dowództwo 12. kompanii.
Po kryzysie przysięgowym, 12 sierpnia 1917 roku, został zwolniony z Legionów. Zaczął wówczas organizować Polską Organizację Wojskową w Chrzanowie, a 1 listopada 1918 roku powołał lokalną kompanię, która szybko weszła w skład 4. pułku piechoty Legionów. 4 grudnia 1918 roku objął dowództwo III baonu 4. pp Legionów, a 11 kwietnia 1919 roku z jednostką wyruszył na front litewsko-białoruski. W okresie od 11 sierpnia do 10 października 1919 roku przebywał w szpitalu oraz na rekonwalescencji. Po powrocie, przejął komendę nad baonem zapasowym 4. pp Legionów.
W 1921 roku, w zastępstwie, został mianowany Inspektorem Piechoty w Dowództwie Okręgu Generalnego „Kielce”, a następnie dowodził 4. pp Leg. od 1921 do 1930 roku. Później pełnił funkcję komendanta placu w Wilnie. Ze względu na zły stan zdrowia, 31 sierpnia 1931 roku, przeniesiono go w stan spoczynku. W latach 30. XX wieku działał jako tymczasowy wiceprezydent Radomia oraz przewodniczący Komitetu Niesienia Pomocy Bezrobotnym. Po doznaniu częściowego paraliżu, wraz z rodziną powrócił do Kielc.
Awanse
Kariera wojskowa Stefana Jażdżyńskiego jest bogata w awanse, które odzwierciedlają jego postępy w armii. Oto lista jego stopni wojskowych:
- chorąży piechoty – 11 listopada 1914 roku,
- podporucznik piechoty – 20 sierpnia 1915 roku (XI ranga, zgodnie z rozkazem Komendy LP nr 148 z dnia 20 sierpnia 1915 roku),
- porucznik piechoty – 23 września 1916 roku, ze starszeństwem od 1 lipca 1916 roku,
- kapitan piechoty – 15 listopada 1918 roku, z rozkazu generała Bolesława Roi,
- major piechoty – 21 lipca 1920 roku, ze starszeństwem z dnia 1 kwietnia tego samego roku,
- podpułkownik piechoty – 15 sierpnia 1924 roku,
- pułkownik piechoty – .
Życie prywatne
Stefan Jażdżyński przyszedł na świat w rodzinie Antoniego oraz Rozalii, z domu Sobczyk (niektórzy podają także formę Sobczak). W jego życiu osobistym ważną rolę odegrała Maria Chlebowska, z którą zawarł związek małżeński około 1898 roku. Para wychowała czwórkę dzieci: Tadeusza Ludwika, Wiesława Stefana, Jerzego Bogumiła oraz Janinę.
Po zakończeniu swojego życia, Stefan Jażdżyński został pochowany w Kielcach, co stanowi ostatni punkt jego życiowej drogi.
Ordery i odznaczenia
Stefan Jażdżyński zasłużył na wiele wyróżnień i odznaczeń, które obrazują jego poświęcenie oraz oddanie w służbie kraju. Wśród nich znajdują się:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6031,
- Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931),
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1934),
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie),
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928),
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Przypisy
- M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337 „za zasługi na polu pracy na rzecz Pożyczki Narodowej”.
- M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Zygmunt Kujawski | Aleksander Hauke | Krzysztof Zdonek | Mieczysław Żarski | Stanisław Gliwicz | Konrad Guderski | Bohdan Górski | Witold Żarski | Klemens Falkowski | Leon Strzelecki | Wacław Łęgowski | Aleksander Szychowski | Zygmunt Turski | Krzysztof Owczarek (generał) | Adam Sałaciński | Ludomir Cieśliński | Włodzimierz Drzewieniecki | Stefan Gorgoń-Drużbicki | Marian Nieniewski | Stanisław MieszkowskiOceń: Stefan Jażdżyński